Καβάφης - Επιλογή κριτικών και άλλων κειμένων

Τα παρακάτω κείμενα αποτελούν μια μικρή συλλογή κριτικών και άλλων κειμένων πάνω στο σύνολο του έργου του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή.
Ένα περιοδικό της εποχής του Καβάφη, οι «Νέοι Πρωτοπόροι», αφιερώνουν στη μνήμη του Καβάφη μια κριτική στο σύνολο του έργου του. Ο Ι.Α. Σαρεγιάννης, ο Στρατής Τσίρκας, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και ο E.M. Forster σχολιάζουν, κρίνουν, παρατηρούν, με τη σειρά τους και από τη δική τους οπτική, την ποίηση του Καβάφη. Η ανηψιά του ποιητή, Χαρίκλεια Valieri-Καβάφη, αναμοχλεύει μνήμες από την παιδική της ηλικία. Ο Μίμης Σουλιώτης, ο Νάσος Βαγενάς, η Μικέλα Χαρτουλάρη, ο Σπύρος Μοσκόβου και η Έλενα Χουζούρη αρθρογραφούν στις εφημερίδες «ΒΗΜΑ», «ΝΕΑ» και «Καθημερινή» για το καβαφικό έργο. Ο ίδιος ο ποιητής σχολιάζει το ζήτημα των Μαρμάρων του Παρθενώνα...


«Η αρχιτεκτονική της καβαφικής κόλασης»
Δ. Φιλιππίδης
«Τα σκηνικά του Καβάφη, που πλαισιώνουν όσα ποιήματα αναφέρονται στις βιωμένες «έκνομες ηδονές» του, παρουσιάζουν ορισμένα αυτονόητα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για συγκεκριμένους χώρους που περιγράφονται πολλές φορές και πάντα με τους ίδιους όρους. Ανήκουν στο νυχτερινό τοπίο της σύγχρονης πόλης που ποτέ δεν θα αναφερθεί με το όνομά της. Τα ανώνυμα στέκια της, χαμαιτυπεία και λαϊκά καφενεία, και τα κρυφά της νοικιασμένα δωμάτια...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Το έκνομο στην ποίηση του Καβάφη»
Βασίλης Λαδάς
«...Ο Καβάφης ζει στην πολυεθνική Αλεξάνδρεια. Κινείται στην ελληνική παροικία και η ηθική και νομική τάξη που διέπει την ελληνική παροικία είναι ελληνική. Οι Ελληνες και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι είχαν το προνόμιο να δικάζονται από μεικτά δικαστήρια, Αιγυπτίων και Ευρωπαίων δικαστών, που εφάρμοζαν γαλλικό νόμο, ίδιο με τον ελληνικό, περίπου. Ωστε το έκνομο και το παράνομο στην ποιητική κοινωνία του Καβάφη έχει σχέση με την ηθική, κοινωνική και νομική τάξη της ελληνικής κοινωνίας της Αλεξάνδρειας...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Αλεξανδρινού Αναδιφήσεις»
Ένα «πανοπτικόν» των πρόσφατων καβαφικών εκδόσεων
Μάρη Θεοδοσοπούλου
«Τελικά, όποτε ένα έτος κηρύσσεται επισήμως επετειακό, λες και πέφτει περονόσπορος, ούτε μία έκδοση δεν γίνεται πέραν ορισμένων εκ του προχείρου, προς απορρόφηση των προβλεπομένων για την περίπτωση κονδυλίων. Ενώ το ουδέποτε κηρυχθέν Ετος Καβάφη έφερε καλή σοδειά.
»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Η ομοφυλοφιλία του Καβάφη»
Δ. Τζιόβας
«O ερωτικός Καβάφης δεν έπαψε να αποτελεί αντικείμενο απώθησης, έλξης ή ταύτισης. Ενώ παλαιότερα το ενδιαφέρον εστιαζόταν στην ιδιωτική ζωή του ίδιου του ποιητή και εκφραζόταν μέσα από την αμφιλεγόμενη έννοια του ηδονισμού ή φορούσε τη μάσκα της ψυχανάλυσης, στις ημέρες μας ο καβαφικός ερωτισμός αφορά περισσότερο τους αναγνώστες ή τους μελετητές, εκ των οποίων ορισμένοι δεν διστάζουν να υπογραμμίσουν ότι προσεγγίζουν τον Καβάφη από ομοφυλοφιλική σκοπιά...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Αφιέρωμα στον Καβάφη»
Νέοι Πρωτοπόροι
«Τις μέρες αυτές πέθανε στην Αλεξάνδρεια ο ποιητής Κ. Καβάφης, ένας από τους πιο ξεχωριστούς ποιητές της ελληνικής μπουρζουαζικής παρακμής. Ο Κ. Καβάφης υπήρξε ένας από τους γνησιότερους και καλύτερους αισθητικούς εκπροσώπους της τάξης του. Αυτός κι ο Παλαμάς μπορεί να πει κανείς, (μ'όλη την τεράστια διαφορά πούχουνε μεταξύ τους) είναι οι δυό σημαντικότεροι μπουρζουάδες ποιητές των τελευταίων χρόνων της ελληνικής ζωής - ο ένας της ανόδου και ο άλλος της παρακμής...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Ο Καβάφης άνθρωπος του πλήθους»
Ι.Α. Σαρεγιάννης
«Οι γιατροί συμβούλεψαν τον Καβάφη μετά την εγχείρησή του στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, να πάγει στην εξοχή για να αναλάβει. Ο ποιητής ανέβηκε στην Κηφισιά στο αναρρωτήριο «Αναγέννηση». Στην πρώτη μου επίσκεψη εκεί τον ρώτησα, αν ήταν ευχαριστημένος, αν του άρεσε η Κηφισιά. Με τράβηξε στο παράθυρο· μου έδειξε το θαυμάσιο τοπίο: μπροστά κάτι πελώρια κυπαρίσσια, πιο πέρα απλώνονταν η πεδιάδα ως το Τατόϊ, στο βάθος ορθώνονταν τα τόσα όμορφα βουνά, η Πάρνηθα και η Πεντέλη. Ο ποιητής μου έδειξε με νευρικές χειρονομίες, ότι όλα αυτά του πλάκωσαν το στήθος. «Με πλήττουν», μου είπε στη λιγοσύλλαβη γλώσσα, που του είχε αφήσει ακόμη στη διάθεσή του η ελεεινή κατάσταση του λαιμού του.»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Ο Απατηλός Γέρος»
Στρατής Τσίρκας
« Θα ήταν, φαντάζουμαι, σε στιγμές μεγάλης ποιητικής ευαισθησίας και συγκινημένου θαυμασμού, όταν ο κ. Γ. Σεφέρης όρισε το αλεξαντρινό στοιχείο στον Καβάφη παρομοιάζοντάς τον με τον απατηλό γέρο της αλεξαντρινής θάλασσας, τον Πρωτέα, που ολοένα ξέφευγε αλλάζοντας μορφές. «Γι' αυτό», πρόσθετε αμέσως, «πρέπει να φυλαγόμαστε, με πολλή περίσκεψη, όχι μόνο από τη δική μας ροπή να παρασυρθούμε στα πράγματα που μας αρέσουν, αλλά και από το να παίρνουμε πάντα τοις μετρητοίς την επιφανειακή σημασία των λόγων ή των διαλεκτικών τεχνασμάτων του Καβάφη»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Κωνσταντίνος Καβάφης»
Χαρίκλεια Valieri-Καβάφη
«Ημουν έξη ετών όταν έχασα τον πατέρα μου και εγκαταλείψαμε το Κάιρο για την Αλεξάνδρεια. Μέχρι τότε δεν είχα γνωρίσει την οικογένεια του πατέρα μου. Μόνο μια εικόνα αφηρημένη διατηρούσα που παρίστανε Χριστούγεννα με δώρα, που μου έρχονταν από την Αλεξάνδρεια. Μεγάλες κούκλες και ζώα από βελούδο. Οταν ήρθα να ζήσω στην Αλεξάνδρεια με την οικογένεια της μητέρας μου, την οικογένεια Βούρου, σχετίστηκα με την οικογένεια Καβάφη, που έμενε σε μια πολυκατοικία απέναντι από την πολυκατοικία του Βούρου κοντά στην ελληνική Λέσχη. Οι τέσσερεις αδελφοί του πατέρα μου ζούσαν εκεί...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Η παγκοσμιότητα της ποίησης του Καβάφη»
Νάσος Βαγενάς
«Η σημερινή απήχηση της καβαφικής ποίησης τόσο στους έλληνες όσο και στους ξένους αναγνώστες της», υπογραμμίζει ο Ν. Βαγενάς, «αποκτά τις διαστάσεις φαινομένου όταν σκεφθούμε ότι ο δημιουργός, ενώ χρονικά είναι ένας παλαιός ποιητής, διαβάζεται ως σύγχρονος του 20ού αιώνα...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Η τόλμη του Καβάφη και οι προκαταλήψεις για το έργο του»
Μίμης Σουλιώτης
«Μερικοί αναγνώστες», γράφει ο Μ. Σουλιώτης, «προκρίνουν τον αλεξανδρινό ποιητή από τον όγκο των έργων του και από τη «λιτότητα» του ύφους του. Ορισμένοι αποδίδουν τη μεγαλοσύνη του στην ιστορική διάσταση της ποίησής του ενώ άλλοι πάλι υπερτονίζουν την εντυπωσιακή πρόσμειξη των «εκλεκτών» λέξεων με εκείνες της καθομιλουμένης...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Ένα άσπρο πρωϊνό σακάκι»
Μίμης Σουλιώτης
«Τι κάνει στην Αθήνα ο Καβάφης τον καυτό Ιούλιο του 1901; Όπως γράφει ο Μίμης Σουλιώτης, συνάπτει γνωριμίες με κοσμικούς, επιζητεί τα καλά γεύματα, τα κρασιά και τα δείπνα, απολαμβάνει αναψυκτικά και καφεδάκια, παίζει ντόμινο στο καφενείο, αγοράζει ρούχα, πίνει 15 ποτήρια νερό σε μία ημέρα και σημειώνει ανελλιπώς τη θερμοκρασία...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Έκρηξη Καβάφη στη Ρωσία»
Μικέλα Χαρτουλάρη
«Στις αίθουσες των Πανεπιστημίων, στα σπίτια των ποιητών, στα μεγάλα βιβλιοπωλεία και στο Ίντερνετ, η Ρωσία υποκλίνεται στη σπουδαιότητα του Κωνσταντίνου Καβάφη, που κάνει θραύση ακόμα και μεταξύ των νεώτερων γενεών. Στο κέντρο αυτού του στροβίλου, ένα ξεχωριστό βιβλίο: Η «Ρωσική Καβαφειάδα», που συγκεντρώνει για πρώτη φορά όλα τα ποιήματα του μεγάλου Αλεξανδρινού και μελετήματα των Ρώσων ακαδημαϊκών, ποιητών και μεταφραστών, εγκαινιάζει μια νέα εκδοτική πρόταση, για την ευρύτερη προώθηση των ελληνικών γραμμάτων.»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Θαυμαστέ μου κ. Καβάφη!»
Αγνώστου
«Θαυμαστέ μου Κύριε Καβάφη! Λαβαίνω το θάρρος να σας γράψω, αν και δεν με γνωρίζετε, γιατί έχω τόσες καλές πληροφορίες για τη μεγάλη καλωσύνη, απλότητα και καταδεκτικότητα που δείχνετε προς τους νέους καλλιτέχνας που ατενίζουν σε σας με θαυμασμό! Προ ενός ήδη χρόνου έγραψα μουσική απάνω σε 14 τραγούδια σας και επειδή είχαν πολύ επιτυχία εδώ εις την audition που έκαμα θα 'θελα πολύ να τα τυπόσω τώρα, και ήθελα εν πρώτοις την άδειάν σας, και Δεύτερον ει δυνατόν να μου στείλετε μεταφρασμένα αυτά τα ίδια τραγούδια στη Γαλλική, ή ακόμη και στην Αγγλική, γιατί έτσι θα μπορούσα να τα χρησιμοποιήσω και στο Παρίσι που σκοπεύω να πάω...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Καβάφης, ο παγκόσμιος συνομιλητής»
Έλενας Χουζούρη
«Όταν ο Χάιντεγκερ προβληματιζόταν για το πώς ένας ποιητής μπορεί να συνομιλήσει με το έργο ενός ομότεχνού του, δεν ήταν δυνατόν να φανταστεί ότι μόνον ο Κωνσταντίνος Καβάφης θα έδειχνε τον δρόμο που οδηγεί σε μια τέτοια συνομιλία. Αυτός, «Ο Μέγας Ελλην», όπως αποκαλεί τον Κωνσταντίνο Καβάφη ένας εκ των συνομιλητών του, ο Ρουμάνος Πέτρου Ρομοσάν στο ομότιτλο ποίημά του...»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Ένας κύκλος Γερμανών Αλεξανδρινών»
Σπύρος Μοσκόβου
«Ο γερμανός ποιητής Γιόαχιμ Σαρτόριους επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Αλεξάνδρεια τον Φεβρουάριο του 1986. Η θητεία του στη γερμανική πρεσβεία στη Λευκωσία τελείωνε και είχε έρθει η ώρα για το καίριο ταξίδι. Ηθελε να διαπιστώσει αν ήταν οφθαλμαπάτη ή πραγματικότητα η πολιτεία που φανταζόταν στην άλλη όχθη της θάλασσας, ήθελε να εξερευνήσει τα βήματα του έλληνα ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη που γνώριζε σε αγγλική μετάφραση.»
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
« Ο Καβάφης και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα»
Κ.Π. Καβάφης
«Παραθέτουμε δύο άρθρα του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη από το βιβλίο "Κ.Π. Καβάφης Πεζά - Μελέτες και αποκηρυγμένα ποιήματα" τα οποία είχαν δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Εθνική" το 1891. Τα άρθρα αναφέρονται στα Μάρμαρα του Παρθενώνα και το γεγονός ότι είναι γραμμένα από τον Κ. Καβάφη παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. »
Αναδημοσιεύονται από την ιστοσελίδα του οργανισμού Παρθενώνας 2004

Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Ένας Ποιητής»
Γρηγόριος Ξενόπουλος
« Είναι πολύς καιρός, δέκα ίσως και δώδεκα χρόνια, αφότου εδιάβασα εις κάποιον Ημερολόγιον το πρώτον του ποίημα. Επεγράφετο «Ταραντίνοι». Μία σύντομος, ταχυτάτη εικών λαού διασκεδάζοντος υπό την απειλήν των τυράννων του, και τίποτε άλλο. Το ποίημα δεν ήτο βέβαια έξοχον αλλά πρέπει να είχε κάτι το ξεχωριστόν και το ασυνείθιστον, διότι το όνομα που είδα από κάτω, το νέον και όλως διόλου άγνωστον -Κωνσταντίνος Π. Καβάφης- μου εκαρφώθη από τότε. »
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο
«Η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη»
E.M. Forster
«Η Αλεξάνδρεια των ημερών μας είναι κάθε άλλο παρά πολιτεία του πνεύματος. Θεμελιωμένη πάνω στο βαμβάκι - και στον συναγωνισμό του εμπορίου κρεμμυδιών και αυγών - κακοκτισμένη, κακοσχεδιαμένη, βρωμερή: Πολλά είναι τα τρωτά της και τα περισσότερα από αυτά τα παραδέχονται οι ίδιοι οι Αλεξανδρινοί. Ωστόσο, σε μερικούς από αυτούς, καθώς περπατούν στους δρόμους της, μπορεί να συμβεί κάτι το εξαίσιο - ξαφνικά μπροστά ν' ακούσουν μια φωνή να προφέρει δυνατά μα στοχαστικά τ' όνομά τους, μια φωνή που δεν μοιάζει τόσο να περιμένει απόκριση, όσο να τιμά την προσωπικότητα του διαβάτη... »
Κάντε κλικ εδώ για το πλήρες κείμενο

Back to [ Main Page ]